مرگ را چهطور باید فهمید؟ توی این قسمت از پادکست لوگوس سراغ موضوعی میرویم که نقطهی پیوند فلسفه و هنر و ادبیات است؛ و خواهیم دید که گاهی اندیشیدن یعنی شجاعتِ اینکه سنتهای مختلف علمی و دینی و فرهنگی را کنار بزنی و مستقیم با پدیدهای مواجه بشو
اگر تحت حمایت یک «دولت» نباشی، فرقی نمیکند که نفس میکشی یا نه، تو دیگر وجود نخواهی داشت. در این قسمت، دربارهی مفهوم «دولت» صحبت کنیم و میبینیم که این مفهوم از قدیم تا حالا چه تغییراتی پیدا کرده است و چهگونه با «دولتزدایی» از آدمها آنها
هرکسی که با فلسفه سروکار دارد، هر از گاهی باید برگردد و این سوال را از خود بپرسد که «فلسفه به چه کار میآید؟» پاسخ این سوال یک پاسخِ «یکبار برای همیشه» نیست بلکه هر بار شکل و شمایلی به خود میگیرد. توی این قسمت با این سوال سروکله میزنیم.ح
من، حامد قدیری، با همکاری مدرسهی سهنقطه یک دورهی منطق عمومی برگزار میکنیم؛ با ۱۵ درصد تخفیف ویژه برای مخاطبان پادکست لوگوس.انسان وقتی پا پیش گذاشت تا جهان را بشناسد، از «منطق» بهره گرفت و برای خود از جهان روایتی ساخت. با این حساب، منطق ن
در یکی از آخرین صحنههای فیلم تایتانیک، رُز (با بازی وینسلت) روی تختهچوبی میماند و نجات مییابد اما جک (با بازی دیکاپریو) در آب میماند و یخ میزند. آیا ممکن نبود که جک هم روی تختهچوب بیاید و زنده بماند؟ جیمز کامرون، کارگردان فیلم، تلاش کرد
آدمهایی هستند که «تجربههای نزدیک به مرگ» را از سر گذراندهاند. بعضیها هم تلاش میکنند از تجربههای این آدمها استفاده کنند و آن را دلیلی علمی برای وجود حیات پس از مرگ معرفی کنند. در ایران، مشخصا چند سالی است برنامهای تحت عنوان «زندگی پس از
ما شهروندان جهان مُدرنایم اما زمانی میفهمیم که کجا ساکنایم که بتوانیم تفاوتهای این جهان با جهان پیشامدرن را بشناسیم. در این قسمت، سفری خواهیم داشت به جهان پیشامدرن و خواهیم دید که انسانی که در آن جهان ساکن بود، عالَم را چهگونه میدید و چه
این قسمت از لوگوس با داستان کشیشی آغاز میشود که در سفر تبلیغی خود به حیرت میافتد و عصر سکولار را با گوشتوخونِ خود لمس میکند. اما «سکولار» یعنی چه؟ در این قسمت سه معنا از «سکولار» را میشکافیم تا ببینیم که سکولاربودن یعنی چه.این قسمت یادگ
فلسفه از قرن نوزدهم و بیستم به زبان روی آورده است و بخشی از مسئلههایش را از طریق مطالعهی زبان پیش میبرد؛ از جمله در فلسفهی دین که گاهی با این سوال دستوپنجه نرم میکند: فارغ از اینکه خدا وجود دارد یا نه، آیا اصلا میشود به شکل معناداری د
زبان معمولیترین و دمِدستیترین ابزار ماست. اما اگر بخواهیم دربارهی آن فلسفهورزی کنیم و از دلِ این فلسفهورزی پل بزنیم به لایههای پنهان اندیشهی مدرن، چه میتوان گفت؟ چهطور میتوان نگاه مدرن به زبان را با نگاه پیشامدرن به زبان مقایسه کرد و
یکی از عجیبترین پدیدههای زندگی آدمها «خواب»هایشان است. از قدیم، خوابها پر از رازورمز بودهاند. آیا میتوان نگاهی فلسفی به خواب داشت؟ آیا میتوان تفاوت نگاه پیشامدرن و مدرن به خواب را واکاوی کرد و به نتایجی دربارهی وضع امروزمان رسید؟ توی
ما شهروندان عصر مدرن هستیم و در کنار برخورداری از موهبات این عصر، با بحرانهایی جدی و استخوانسوز مواجه شدهایم. اگر قرار باشد از منظری فلسفی با این موضوع مواجه شویم، چه مسیری پیش رویمان خواهد بود؟ حمایت ریالی از پادکست لوگوسحمایت ارزی از
وقتی کلمهی «متافیزیک» را میشنوید، چه چیزی به ذهنتان میآید؟ جایی آنورتر از طبیعت؟ مابعدالطبیعه یا ماوراءالطبیعه؟ اصلا فرقی بین این دو هست؟ توی این اپیزود از ماجرای یک جدلِ ظاهراً فلسفی آغاز میکنیم و کمی دربارهی مفهوم مهم اما مبهم متافیزی
رأی و نظر آدمها چه تأثیری بر واقعیت دارد؟ آیا واقعیت کاملاً مستقل از ذهن ماست یا آنکه بهنحوی از انحاء به ما انسانها وابسته است؟ اینها سوالاتی است که در این اپیزود مطرح میشوند اما از رهگذرِ پرداختن به یک ماجرای تاریخی: ماجرای گاو آقای گال
توی این اپیزود از این حرف میزنیم که چهطور «زمان پیچ میخورد» و اتفاقات عجیبوغریبی کنار هم قرار میگیرند. برای پاسخ به این سوال، سراغ کسانی مثل چارلز تیلور و میرچا الیاده میرویم و مهمتر از همه، تکههایی از یک روایت زیبا و دلنشینِ احسانِ ع
تصور کنید در یک کشور یکمیلیونی، بیماریای شبیه کرونا اما کشندهتر شیوع پیدا کرده و حالا مسئولان این کشور کمیتهای راه انداختهاند تا تصمیم بگیرند برای مقابله با این بیماری چه کنند. ما با معیارهای اخلاق همراهِ این کمیته میشویم تا ببینیم کدام
عالَم چهطور میبود اگر همهی آدمها جهان را با هدستهای واقعیت مجازی میدیدند؟ کانت با انقلاب کوپرنیکیاش در فلسفه نظریهای پروراند که ما را به پاسخِ این سوال نزدیک میکند. اهمیت انقلاب کانت آنقدر بود که فلسفه را به دو دورهی پیش از کانت و پس
دکارت با دیدنِ مجسمههای خودکاری که توی پاریس ساخته شده بودند به این فکر افتاد که از کجا معلوم بدن انسان و مهمتر از آن، کل جهان مثل همین مجسمههای تماماً مکانیکی نباشند؟ دکارت بعدها توی فلسفهاش این ایده را پی گرفت و حرفهایش سرآغاز فلسفهی مد
آیا ممکن است روزی به یک کارخانهی آدمسازی بروید و یک کپی از خودتان را سفارش دهید؟ این افسانهای است که با مفهوم «شبیهسازی» پیوند خورده است. در این اپیزود، قصهی پاگرفتنِ مفهوم شبیهسازی و بعضی استدلالهای علیه آن را میشنویم و میفهمیم که چرا
شاید شنیده باشید که پیتر سینگر فیلسوف اخلاقی است که از حق حیوانات دفاع میکند و گوشتخواری را نادرست میداند. اما آیا میدانستید که روزگار گوشتخواریاش با یک گفتوگو سرِ میز غذا به سر رسید؟ در این اپیزود، ماجرای آخرین استیک سینگر را تعریف می
ما کُلی جمله دربارهی شرلوک هولمز و رستم و زال و سیمرغ داریم که بنا به درک متعارفمان صادقاند؛ مثلا «شرلوک هولمز کارآگاه است» یا «زال پدر رستم است» یا «سیمرغ پر خود را به زال داد». اما فلاسفه و منطقدانها میگویند این جملات با یک بحران خیلی ج
یکی از مهمترین سوالات معرفتشناسی این است که ما انسانها باورهایمان را از چه منابعی به دست میآوریم. در این اپیزود، پنج منبع ادراک حسی، حافظه، دروننگری، عقل و گواهی را معرفی میکنیم و ذکر خیری هم از فیلم «ذهن زیبا» و ماجرای جان نش میکنیم.
چیزی که میشنوید یک از اپیزودهای همیشگی لوگوس نیست بلکه اطلاعیهی برنامهی زندهی لوگوس توی اینستاگرام است که قرار است چهارشنبه ۱۹ شهرویورماه حدود ساعت ده و نیم شب به وقت تهران آغاز شود. توی این برنامه، مثل همیشه، یک مسئلهی فلسفی را باز میکن
ادموند گتیه استادی بود که دانشگاهش از دستِ مقالهچاپنکردنِ او شاکی بود و دائم فشار میآورد که مقالهای چاپ کن. او هم ناچار برای خالینبودنِ عریضه مقالهای سهصفحهای نوشت اما همین مقاله بحران مهمی برای معرفتشناسی ایجاد کرد. فلاسفه دو هزار س
از قدیم، یکی از اصلیترین سوالات فلسفه به این برمیگشت که «شناخت چیست؟» «چه زمانی میتوانم بگویم که چیزی را دربارهی جهان میدانم؟» این پرسشها در حوزهای به نام معرفتشناسی پی گرفته میشود. این اپیزود سرآغاز بحثی دنبالدار دربارهی معرفتشناسی